Bieszczady na filmowo

Pan Wołodyjowski, Ogniomistrz Kaleń czy Wilcze echa – to niektóre – te bardziej znane i głośne filmy, które nagrywano w Bieszczadach. Miejscowe walory krajobrazowe upodobało sobie wielu reżyserów. Okresem, kiedy zaczęły powstawać filmy osadzone w opisywanych górach, był przełom lat 50-tych i 60-tych. Filmy rodziły się falami, a tematami, które podejmowano na ekranie, była rzeczywistość końca wojny oraz specyfika regionu – życie codzienne drwali, węglarzy, wozaków.

• Baza ludzi umarłych

  reż. Czesław Petelski (1959) na podstawie opowiadania Marka Hłaski „Następny do raju” (akcja opowiadania Hłaski toczy się w Sudetach, akcja filmu rozgrywa się w Bieszczadach, obraz doskonale oddaje realia życia kierowców bieszczadzkiej leśnej bazy transportowej w tamtych czasach, ale kręcono go w zupełnie innym regionie: Karkonoszach).

  Na odludziu, w fatalnych warunkach sanitarnych pracują wyrokowcy i życiowi wykolejeńcy. Należyte wykonywanie obowiązków nieustannie utrudniają im braki samochodów, warsztatów, części oraz wiszące wciąż nad głowami widmo śmierci. Nic dziwnego, że nikomu nie zależy na pracy, wszystkim zaś – na możliwie rychłej ucieczce. Nie jest to wszakże takie proste. Tym bardziej, że do bazy przybywa niejaki Zabawa – mechanik i aktywista partyjny. Ma za zadanie zmobilizować ludzi do większego wysiłku, bez czego niemożliwe jest wykonanie planu. Przyjeżdża z żoną, która oddaje się każdemu, kto tylko obiecuje ją stąd zabrać.

   
  
   

• Ogniomistrz Kaleń

  reż Ewa i Czesław Petelscy (1961) na podstawie książki Jana Gerharda „Łuny w Bieszczadach” (film zrealizowano w autentycznych bieszczadzkich plenerach, w rejonie Baligrodu, Smolnika i Zagórza, a także w Muszynie oraz Kiełczawie. Romantyczny i równocześnie tragiczny główny bohater ginie od kuli własnych żołnierzy, zasłaniając własnym ciałem ukraińskie dziecko). Brutalny, surowy obraz zbrojnych wystąpień reakcyjnego podziemia – band UPA i NSZ – w pierwszych latach po wyzwoleniu w rejonie Bieszczad, ukazany poprzez tragiczne losy mężnego żołnierza, przypłacającego tę walkę śmiercią.
   
  

• Zerwany most

  reż. Jerzy Passendorfer (1963) na podstawie powieści Romana Bratnego pt. „Śniegi płyną” opowiada o skomplikowanych i tragicznych losach ludzi zagubionych w absurdach powojennej bieszczadzkiej rzeczywistości.

  W czasie walk w Bieszczadach z bandami UPA udaje się porucznikowi Mosurowi dostać prowidnyka i zabić go. Po latach oskarżony zostaje o współpracę z banderowcami: dla zdobycia ich zaufania brał bowiem udział w kilku krwawych akcjach terrorystycznych. Odnalezione dokumenty uwalniają go od winy. Wraca w Bieszczady, gdzie pracuje jako inżynier.

 

• Wilcze echa

  reż. Aleksander Ścibor-Rylski (1968) film o Bieszczadach i realizowany w plenerach bieszczadzkich.

• Pan Wołodyjowski

  reż. Jerzy Hoffman (1969), zdjęcia do filmu realizowano m.in. nieopodal Lutowisk w Bieszczadach.

Minęło trochę czasu, a południowy wschód naszego kraju znów ściąga filmowców zainspirowanych urokiem polskich granic. Bieszczady to kraina wilka. Miejsce, w którym znaleźć można swoją prawdziwą naturę.

• Wataha

  (2014), sześcioodcinkowy kryminalno-sensacyjny serial telewizyjny produkcji HBO

• Na granicy

  reż. Wojciech Kasperski (2015), w rolach głównych: Marcin Dorociński, Andrzej Chyra, Andrzej Grabowski.

Nikt cię nie usłyszy, nikt ci nie pomoże. Jesteś zdany tylko na siebie.